Τόρβαλντσεν, Μπέρτελ

Thorvaldsen, Κοπεγχάγη 1768 – 1844). Δανός γλύπτης. Διδάχτηκε την τέχνη από τον πατέρα του, που ήταν ξυλογλύπτης, και κατόπιν από τον Άμπιλντγκορ και τον ντα Κάρτενς, περίφημο Δανό ζωγράφο και οπαδό του Βίνκελμαν. Το 1796, γνωστός στην πατρίδα του, ταξίδεψε στην Ιταλία και το επόμενο έτος εγκαταστάθηκε στη Ρώμη. Με την αυστηρή νεοκλασική παιδεία του και την εξαιρετική τεχνική ικανότητά του, ιδιαίτερα στο ανάγλυφο, έγινε γνωστός το 1801 με έναν Ιάσονα, εμπνευσμένο από τον Απόλλωνα του Μπελβεντέρε και σταθεροποίησε τη φήμη του με μια σειρά γλυπτών που παρίσταναν την Ηβη, την Αφροδίτη, τον Έρωτα και την Ψυχή, Χάριτες, τον Αίαντα και τον Ήφαιστο. Στα έργα αυτά εμφανίζεται άψογος, αλλά τις περισσότερες φορές ψυχρός μαθητής του Κανόβα, θεωρούμενος ανώτερος και από αυτόν από τους φανατικότερους θεωρητικούς του νεοκλασικισμού. Το 1819, ύστερα από ένα θριαμβευτικό ταξίδι σε πολλές χώρες της Ευρώπης, επέστρεψε στη Ρώμη φορτωμένος παραγγελίες. Ο θρίαμβος του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον Κυρηνάλιο και στην Έπαυλη Καρλότα στο Τρεμέτζο, είναι το επιβλητικότερο ανάγλυφό του· ο τάφος του πάπα Πίου Z’ στον Άγιο Πέτρο είναι το γνωστότερο μνημείο του, το Λεοντάρι της Λουκέρνης, το Πνεύμα του θανάτου της Ριέτι, οι Τρεις Χάριτες της Πινακοθήκης Μπρέρα του Μιλάνου και ο Σωτήρ της Κοπεγχάγης είναι τα ευγενέστερα γλυπτά του. Μετά το μνημείο του πάπα Πίου Z’, μαθητές και υμνητές άρχισαν να απομακρύνονται από αυτόν. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, το 1838, έγινε δεκτός με μεγάλες τιμές. Το έργο του Τ. διακρίνεται για την εξαιρετική πλαστική τελειότητα, αλλά και για την έλλειψη εκφραστικής δύναμης και πρωτοτυπίας στην έμπνευση, πράγμα που ανταποκρινόταν άλλωστε στο πνεύμα της εποχής. Μπ. Τόρβαλντσεν: «Ήβη». Πολλοί θεωρητικοί του νεοκλασικισμού θεωρούν το Δανό γλύπτη ανώτερο του Κανόβα (Μουσείο Τόρβαλντσεν, Κοπεγχάγη).